ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΚΑΛΠΗΣ: Τα όρια της αυτοδυναμίας

Οι πρώτες δημοσκοπήσεις μετά το δυστύχημα των Τεμπών , έστω κι αν διεξήχθησαν εν θερμώ, έδειξαν μια σαφή τάση. Τη μετάβαση του πολιτικού σκηνικού σε καθεστώς αβεβαιότητας. Κυρίως διότι τη δεδομένη χρονική στιγμή –άγνωστο τι θα επικρατεί σε δυο μήνες- το ενδεχόμενο αυτοδυναμίας δυσκολεύει σημαντικά και για τα δύο μεγάλα κόμματα.

Οι πρώτες δημοσκοπήσεις έδειξαν τη Νέα Δημοκρατία σε επίπεδο πρόθεσης ψήφου να κινείται για πρώτη φορά κάτω του 30% ενώ τον ΣΥΡΙΖΑ να μην μπορεί να ξεκολλήσει από το 25%. Παρά το γεγονός ότι με τις αναγωγές στα έγκυρα και την ενσωμάτωση των αναποφασίστων τα ποσοστά και των δύο θα ανεβούν τα όρια της αυτοδυναμίας τόσο στο εκλογικό σύστημα της απλής αναλογικής όσο και στο σύστημα ενισχυμένης αναλογικής με κλιμακωτό μπόνους που θα ισχύσει στις δεύτερες εκλογές δείχνουν ότι με τα σημερινά δεδομένα η αυτοδυναμία καθίσταται σχεδόν αδύνατη.

Ο πίνακας που ακολουθεί με τα κατά προσέόρια αυτοδυναμίας για κάθε εκλογικό σύστημα είναι ενδεικτικός. Σημειώνεται ότι τόσο στην απλή αναλογική όσο και στην ενισχυμένη το ποσοστό της αυτοδυναμίας συναρτάται από το αθροιστικό ποσοστό των κομμάτων που μένουν εκτός Βουλής. Όσο μεγαλύτερο είναι αθροιστικά το ποσοστό των κομμάτων που μένουν εκτός Βουλής τόσο χαμηλότερα πέφτει ο πήχης της αυτοδυναμίας. Με απλά λόγια το εκάστοτε πρώτο κόμμα επιθυμεί υψηλά δικά του ποσοστά αλλά και παράλληλα ενίσχυση των μικρών κομμάτων μέχρι όμως του σημείου του 2,9%.

Για την ουσιαστική ανάλυση του πίνακα θα πρέπει να λαμβάνεται υπ’όψιν ότι κατά κανόνα το ποσοστό των εκτός Βουλής κομμάτων κινείται ανάμεα στο 5,98% και στο 9%. Ωστόσο δεν θα πρέπει να παραλείπεται ότι σε ιδιαίτερες ή χαλαρές εκλογικές αναμετρήσεις το ποσοστό εκτινάσσεται. Χαρακτηριστικά παραδείγματα οι εκλογές του Μαΐου του 2012 όταν το εκτός Βουλής ποσοστό έφτασε στο 19% αλλά και οι ευρωεκλογές του 2019 με το ποσοστό των κομμάτων κάτω του 3% να φτάνει στο 21%.